Yatırım Teşvik Belgesi Avantajları

Yatırım Teşvik Belgesi’nin faydaları, temel teşvik mekanizmalarıyla alakalı olmaktadır. Ülkemizde de vergisel avantajların sunumunun gerçekleşmesi üzerine teşvik sisteminin kurulumu gerçekleşmektedir.

Tasarruflarını da yatırıma döndürmeye karar vermiş bulunan kişilerin, şirketler için de hem yatırım, işletme ve pazarlama evresinde uluslararası rekabet gücünü ilerletecek birden fazla teşvik ve destek ögesi yer almaktadır.

Yatırım Teşvik Belgesi desteklerinde nakit para ödemesi gerçekleştirilmez.

Yatırım Teşvik Belgesi kullanarak yatırım faaliyeti gerçekleştiren firmaların, ödemekle yükümlü olduğu;

Gümrük Vergisi, KDV, KKDF, Faiz Desteği, Gelir Vergisi Stopajının ödemesini gerçekleştirmeyerek faydalanırlar.

Sigorta Primi İşçi ve İşveren hissesi desteklerinde kullanılan Yatırım Teşvik Belgesi kapatma işlemi gerçekleştirildikten sonra faydalanmaya başlamaktadırlar. Ayrıca yatırım yeri tahsisinden de faydalanabilmektedirler.

Yatırım Teşvik Belgesi’nin süresi 3 yıl olmaktadır. Yatırımın gerçekleşme ve büyüme süresine göre de bu süre uzatılabilmektedir.

Yatırım teşvik sisteminin yatırımcıya sağlamış bulunduğu destek ögeleri öncelikle öz kaynağı bakımından yetersiz bulunan işletmelerin, yatırımlarını da gerçekleştirmede düşük faizli kredi imkânını gerçekleştirmesidir.

2 yıl geri ödemesiz bir şekilde düşük faizli kredi imkânı sağlamaktadır.

Yatırım teşvik belgesi bünyesinde inşa edilmiş bulunan firmaların, emlak vergisinden 5 yıl süre boyunca muaf tutulması.

Yatırımlar için de tahsis edilmiş bulunan arazilerin, yatırım teşvik belgesi süresince emlak vergisinden de muaf tutulması

Yatırım teşvik belgesi bünyesinde inşası gerçekleşmiş bulunan firmalardan herhangi bir şekilde bina inşaat harcının alınmaması

Yatırım teşvik belgesi bünyesinde inşa edilmiş bulunan yapı ve tesislerden de belediyeler tarafından alınmaması gereken harçların alınmaması.

Yatırım teşvik bünyesindeki yatırım için düzenlenmiş bulunan kağıtlara, harç istisnası ve damga vergisinin verilmesi gerekmektedir.

 

Yatırım Belgesi Avantajlarının Türü

Yatırım Teşvik Belgesi avantajlarını iki şekilde sınırlandırmak mümkün olmaktadır. Bunlardan ilki kullanım zamanına göre öteki ise kullanım biçimine göre olmaktadır. Bunların her biri ele alındığı takdirde;

 

Kullanım Zamanına Göre Yatırım Teşvik Belgesi Avantajları

1-Yatırım Öncesi: Yatırıma başlamadan önce Yatırım Yeri Tahsisi ile birlikte fizibilite ve projelendirme çalışmalarına başlanması.

2- Yatırım Aşamasında: Henüz yatırımın ilk aşamasında finansman sağlanırken Kar Payı Desteği veya Faiz Desteği kullanımı da mümkün olmaktadır. Makine ve teçhizatın da alımı esnasında KDV İstisnası ve Gümrük Vergisi Muafiyeti uygulanmaktadır. Bununla birlikte yatırım döneminde Vergi İndirimide kullanılabilmektedir.

3-İşletme Aşamasında: Yatırım tamamlanarak işletme aşamasına geçildiği takdirde istihdam destekleri ile birlikte varsa Vergi İndirimi de yatırımla bir arada kullanılabilmektedir.

Kullanım Biçimine Göre Yatırım Teşvik Belgesi Avantajları

1-Arazi Arsa Temini: Yatırım Yeri Tahsisi, destek unsuru çok uygun olan maliyetler ile birlikte yatırım arsasının temin edilmesine de olanak sağlamaktadır.

2-Finansman: Faiz Desteği veya Kar Payı Desteği özkaynaklarının da yeterli düzeyde bulunmadığı yatırımların da finansman maliyetinin en aza indirilmesidir.

3- Makine ve Teçhizat: Yatırım mallarının daha uygun şartlarda temin edilmesini gerçekleştirmek amacıyla KDV istisnası ve Gümrük Vergisi Muafiyeti de uygulanabilmektedir.

4- Vergi ve Prim: Firma işletme sayesinde vergi indirimi aracılığıyla indirimli kurumlar vergisi ödenmesi imkânına ulaşabilmektedir. Bu bağlamda firmanın elindeki sermaye birikiminin de hızlanması üzerine ilgili tasarrufların da yeni teşviklerden faydalanması üzerine yeniden yatırıma dönüşmesi olanaklı hale gelmektedir.

5- İstihdam: Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Sigorta Primi Desteği ve Gelir Vergisi Spotajı Desteği ile beraber istihdam maliyetinin 12 yıla kadar minimize edilme koşulu bulunmaktadır.

“Yatırım Teşvik Belgesi Avantajları”  yatırımın her evresinde ilgili gereksinimlere cevap verecek biçimde düzenlenmiş bulunmaktadır.

Katma Değer Vergisi (KDV istisnası): Makine ve Teçhizat temininin gerçekleştirilmesi esnasında faydalanılan bu destek sayesinde yatırım mallarının da herhangi bir şekilde Katma Değer Vergisi ödemesi gerçekleştirilmeksizin temin edilmesi olanaklı hale gelmektedir. %18 KDV oranı göz önünde bulundurulduğu takdirde toplam makine ve teçhizat bedeli üzerinden de %18 oranında bir fayda sağlanmaktadır.

Gümrük Vergisi Muafiyeti: İthal edilecek makineyle birlikte hangi ülkeden ithal faaliyetinin gerçekleşeceğine göre farklılık gösteren oranlarda gümrük vergisi de uygulanabilmektedir. Ortalama %10 gümrük vergisi uygulandığı takdirde yatırım bünyesinde kabul edilmiş bulunan makine teçhizat listesinde bulunan ithal makine tutarının %10’u kadar da fayda sağlanabilmektedir. Teşvik belgesi bağlamında yurt dışından teminatı gerçekleşecek malların, yatırım makine, malı ve teçhizatı için vergi ödenmemesidir.

Vergi İndirimi: Vergi indirimi ve gerçekleştirilen yatırıma katkı oranı da yatırımın gerçekleştirilmiş bulunduğu bölgeye göre farklılık göstermektedir. Bu bağlamda tam hesaplanabilmesi için yatırımın konusu, türü ve yerinin de bilinmesi gerekmektedir. Fakat ödenecek verginin %90’a varan kısmının da düşünmesi üzerine toplam yatırımın da %55’e varan kısmının da düşürülmesi gerekmektedir. Aynı zamanda yatırım adına öngörülmüş bulunan katkı miktarına da ulaşıncaya kadar gelir ya da kurumlar vergisinin de indirimli bir biçimde uygulanmasıdır.

İstihdam Destekleri: Bu destekler Sigorta Primi Desteği, Gelir Vergisi Stopajı Desteği ve Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteğinden meydana gelmektedir. Yatırımın gerçekleşmiş bulunduğu bölgeye göre farklılık göstermesiyle birlikte 12 yıla kadar farklılık gösteren süreler içerisinde yatırım bağlamında çalışan personelin maaşlarının da asgari ücrete karşılık gelen kısmı için de sigorta primlerine destek uygulanması olanaklı hale gelmektedir. Bu destek özellikle de istihdam yoğun sektörler düşünüldüğü takdirde ileri düzeyde fayda sağlamaktadır.

Faiz/Kar Payı Desteği: Yatırım Teşvik Belgesi bağlamında kullanılacak olan bir yatırımın da yine kendisinin benzer şekilde yatırımın gerçekleştirilmiş olduğu bölgeye göre farklılık gösteren oranlarda 7 puana ulaşan oranlarda desteklenmesi olanaklı hale gelmektedir. Öz kaynakları ise yeterli düzeyde bulunmayan yatırımcılar adına finansmanın yükünü de azaltmak amacıyla uygulanmış olan bu destek, Yatırım Teşvik Belgesi bağlamında uygulanan nakdi yardım olmaktadır. Bu bakımdan finansmanın maliyeti açısından da ön plana çıkan avantajlara ulaşabilmek olanaklı hale gelmektedir.

KDV iadesi;Bina ve inşaat harcamalarına, Katma Dergi Vergisi (KDV) uygulaması gerçekleştirilmemektedir. Ancak bunun yerine istisnai bir şekilde bölgesel teşvik uygulamaları bünyesinde düzenlenmiş bulunan “Yatırım Teşvik Belgeleri” de stratejik yatırımlarda görüldüğü üzere KDV iadesinden de faydalanmaktadır. Nitekim tüm yatırımlar adına bina ve inşaat maliyetleri de düşünüldüğü takdirde Katma Değer Vergisi’nin düşürülme işleminin gerçekleştirilmesi, Katma Değer Vergisi’nin iade edilmesi önemli faydalar sağlamaktadır.

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği; Teşvik belgesi kapsamı yatırımla gerçekleştirilmiş bulunan ilave istihdam için ödenmesi zorunlu olan sigorta primi, işveren hissesinin de asgari ücrete karşılık gelen kısmının Bakanlık tarafından ödemesinin yapılmasıdır.

Sigorta Primi (İşçi Hissesi Desteği); Teşvik belgesi kapsamı yatırımla gerçekleşirilen ilave istihdam için de ödenmesi zorunlu olan sigorta primi de işveren hissesinin asgari ücrete karşılık gelen kısmının Bakanlık tarafından ödemesinin gerçekleştirilmesidir. Yalnızca 6. Bölgede gerçekleştirilecek stratejik ve bölgesel yatırımlarla TOSHP kapsamında da desteklenmiş bulunan stratejik yatırımlar adına da düzenlenmiş bulunan teşvik belgelerinde öngörülmektedir.

Yatırım Yeri Tahsisi; Teşvik belgesi düzenlenmiş bulunan yatırımlar adına da Maliye Bakanlığı tarafından düzenlenmiş bulunan usul ve esaslar bağlamında yatırım yerinin de tahsis edilmesini gerektirmektedir.

Yatırım Teşvik Belgesi Kdv İstisnası

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11-17.maddelerinde ifade edilen KDV istisnası, kanunda ifade edilmiş bulunan yatırım teşviğine sahip bulunan firmaların, ödemek mecburiyetinde oldukları KDV tutarından muaf olmaları anlamına gelmektedir. Kanunda ifade edilmiş bulunan bu istisnalar, -ihracatta uygulanan istisnası- ; taşımacılıkta uygulanan istisna; diplomatik istisnalar; ithalatta uygulanan istisnalar; sosyal ve askeri amaçlı istisnalar ve öteki istisnalar olmak üzere yer almaktadır. 24 Kasım 2016 tarihinde kanunda gerçekleştirilmiş bulunan son değişiklikle serbest bölgeler ve bu bölgelerden ihracat amaçlı gerçekleştirilen yük taşıma işlemlerinin de KDV istisnası kapsamına alınması gerekmektedir.

Bu istisnadan yararlanabilmek için vergi dairelerine dilekçe ile başvurularını gerçekleştirmiş bulunan yatırımcılara da söz konusu belge verilirken aşağıda ifade edilen hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir:

İndirim hakkı tanınan ya da tanınmayan işlemleri de birlikte geçiren mükelleflerin (Devlet üniversite ve hastaneleri, belediyeler vb. durumu değerlendirilirken) teşvik belgelerinde bulunan makine ve teçhizatı da indirim hakkı tanınan işletmelerde kullanılan tevsik edilmesi gerekmektedir.

Yatırımcının Vergi dairesinde KDV mükellefinin bulunup bulunmadığının tespitinin yapılması gerekmektedir.

Yatırımcının iştigal konusu ve yatırım sonunda üretimi gerçekleştirilecek olan mal vr hizmetlerin, mahiyeti de hesaba katıldığı takdirde “Yatırım Teşvik Belgesi” eki listesinde ifade edilen makine ve teçhizatın indirim hakkı da tanınan işletmelerde de kullanma şartı da yerine getirilmiş olduğundan dolayı verginin de ilgili alıcıdan alım işleminin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda satıcının da istisnalı işlem beyanı ve ilgili iade talebi ise genel hükümler doğrultusunda yerine getirilmektedir.

Yatırım teşvik belgelerde ekli listelerde bulunan makine ve teçhizat tanımlarına da giren iktisadi kıymetler de belgeyi veren idareler tarafından da istisnadan faydalanacaklar açıkça ifade edilmesi gerekmektedir.

İstisnadan faydalanmak isteyen ilgili yatırımcılar tarafından teşvik belgesi ile eki listenin asli de satıcıya ya da gümrük idaresine ibraz edilmesi üzerine istisna uygulanması talep edilmektedir.

Sabit kıymetin ilgili belgede istisna kapsamına giren mallar arasında bulunduğu belirlendikten sonra herhangi bir şekilde KDV işlemi uygulanmaksızın işlem gerçekleştirilmektedir. Bu bakımdan ilgili gümrük idaresi tarafından listenin herhangi uygun yerine satılan ya da ithal edilen mal miktarını ifade eden, Listenin…..sırasındaki…..adet makine ve teçhizat….tarih ve sayılı fatura….. gümrük beyannamesi ile birlikte satılmıştır/ithali gerçekleştirilmiştir şerh konularak imza ve kaşe tatbiki suretiyle onaylanma işlemi gerçekleştirilmektedir. İlgili listede şerh verilecek yer kalmaması halinde gümrük idarecileri tarafından listeye alonj eklenerek alonj üzerine şerh verilmesi gerekmektedir.

Bu biçimde şerh düşürülen liste ile birlikte yatırım teşvik belgesinin birer fotokopileri belge sahipleri tarafından da kaşe ve imza tatkip edilmek suretiyle kabul edilmesi üzerine gümrük idarelerine verilmektedir.

Yatırımcılar da yatırım teşvik belgesi eki listelerinde her bir makine ve teçhizat için de ifade edilen miktardan fazla istisna kapsamında mal alımını gerçekleştirememektedir. Satıcılar da ibraz edilen listelerdeki şerhlere de bakmaları üzerine bu miktarın da aşılmamasına dikkat etmeleri gerekmektedir.

Gümrük idarecileri yukarıdaki koşullar yerine getirilmeden ve ilgili belgede ibraz işlemi gerçekleştirilmeden istisna bünyesinde herhangi bir işlem gerçekleştirilmemektedir. Satıcılar tarafından kendilerine ibraz edilmiş bulunan bu madde 213 sayılı kanunun ibraz hükümlerine göre saklanması gerekmektedir.

Yatırım teşvik belgesi bağlamında vergiden de istisna olarak alınmış bulunan makine ve teçhizatın satıcıya iadesinde asıl işleme dayalı olarak vergi hesaplanması gerçekleştirilmez.

Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi

Yeni Yatırım Teşvik Belgesi’nde bulunan Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi, Ekonomi Bakanlığınca çalışılan Girdi Tedarik Stratejisi (GİTES) kapsamında cari açığın da azaltılması maksatıyla ithalat bağımlılığı da ileri düzeyde bulunan malların ve ürünlerin de üretiminin gerçekleştirilmesi, uluslararası rekabet gücünü de ilerletme imkânına sahip arge içeriği yüksek, yüksek teknolojili ve yüksek katma değeri de stratejik önemi haiz yatırımları teşvik etmek amacıyla getirilmiş bulunan yatırım teşvik sistemi olmaktadır.

19.12.2021 tarihinden 28.02.2013 tarihleri arasında düzenlenmiş bulunan “Yatırım Teşvik Belgeleri” incelendiği takdirde yalnızca 4 adet Stratejik Yatırımlar bünyesinde belge düzenlendiği fark edilmektedir. Bu sayının düşük olmasının nedeni, stratejik yatırımlar konusunun anlaşılmamasından kaynaklanmaktadır.

Stratejik yatırımların teşvikine yönelik başvurularda son karar Komisyona ait olmaktadır. Bu kapsamdaki kararları değerlendirmek üzere Komisyon, tüm üyelerin katılımı ile bir araya gelerek oy birliği ile karar almaktadır.

Komisyon tarafından da stratejik yatırım olduğuna karar verilen yatırım projeleri adına Genel Müdürlük tarafından teşvik belgesinin düzenlenme işlemi gerçekleştirilmektedir.

Stratejik yatırımların teşviki kapsamında incelenmiş bulunan yatırım projeleri, Genel Müdürlük tarafından gerçekleştirilen incelemeler üzerine ön incelemelerle birlikte Komisyonun onayına sunulması gerekmektedir.

Projenin de değerlendirilmesine esas teşkil etmek üzere münhasıran yatırıma konu ürüne yönelik hesaplamalar ve bilgiler de gerektiği takdirde öteki kurum ve kuruluşlardan da teyit edilmesi gerekmektedir.

Stratejik yatırımlar için gerekli bulunan fizibilite raporunda yatırıma konu ürünle alakalı yurt içi üretim kapasitesi, ithalat miktarı, yatırımla meydana getirilecek katma değere yönelik ayrıntılı bilgi ve incelenmesi gerekmektedir. Aksi takdirde gerçekleştirilen başvurular dikkate alınmamaktadır.

Bu kapsamda desteklenme faaliyeti gerçekleştirilmiş bulunan yatırımların, aşağıda yer alan kriterlerin tamamını taşıması gerekmektedir.

Yatırım konusu ürünle alakalı yurtiçi toplam üretim kapasitesinin, ithalattan daha az bulunması.

Yatırımla gerçekleştirilmiş bulunan asgari katma değerinin, %40 olması (petrokimya ve rafineri yatırımlarında bu koşul aranmamaktadır).

Üretimi gerçekleştirilecek ürünle alakalı toplam ithalat değeri, son 1 yıl itibariyle en az 50Milyon dolar (yurt içi üretimi bulunmayan mallarda bu koşul aranmamaktadır.

Asgari sabit yatırım tutarının 50 TL olması